چين وانگر ٻين ملڪن کي به عوامي ڀلائي جي لاءِ مقامي پاليسيز ۽ قدمن کانسواءِ پنهنجي سوچ کي عالمي سطح تي وسعت ڏيڻ گهرجي: صدر ڊاڪٽر عارف علوي

اسلام آباد – 16 – مارچ (اي پي پي) صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي عالمي سطح تي امن قائم ڪرڻ سميت ٻين بنيادي معاملن ۾ گڏيل تعاون جي ضرورت تي زور ڏيندي چيو آهي ته چين ??انگر ٻين ??لڪن کي به عوامي ڀلائي جي لاءِ مقامي پاليسيز ۽ قدمن کانسواءِ پنهنجي سوچ کي عالمي سطح تي وسعت ڏيڻ گهرجي، پاڪ چين اقتصادي لنگهه جو مقصد خطي ۾ تعاون جي رجحان کي فروغ ڏيڻ آهي ۽ ان مقصد جي لاءِ سمورن ملڪن پاران ??يڙپڪاري ٻطرفا فائدا رکندڙ هوندي، پاڪ چين دوستي رڳو حڪومتن جي وچ ۾ نه پر ان ??ون پاڙون عوام جي دلين ۾ آهن ۽ اهو تعلق خطي ۾ امن قائم ڪرڻ جي لاءِ تمام اهم ڪردار ادا ڪري رهيو آهي. ايف ايم 98 چائنا ميڊيا گروپ کي ڏنل خصوصي انٽرويو ۾ هن چيو ته چيني صدر شي جن پنگ جي قيادت ۾ دنيا ۾ چين جي تشخص ۽ انسانن جي مستقبل جي حوالي ??ان جيڪا قيادت فراهم ڪئي آهي اها خاص اهميت رکندڙ آهي. چيني صدر نه رڳو ملڪ جي اندر پر سڄي دنيا ۾ هر لمحي بدلجندڙ صورتحال ۽ مختلف ملڪن جي گڏيل لاڳاپن جي حوالي ??ان پڻ نمايان ??جربو رکي ٿو. هن چيو ته موجوده زماني ۾ هڪ اهڙي مستقل مزاج سياستدان ??ي ئي ضرورت آهي جيڪو گڏيل لاڳاپن ۽ دنيا ۾ امن امان ??ي اهميت کان مڪمل طور تي واقف آهي. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي وڌيڪ چيو ته روس يوڪرين تڪرار ۾ چين انتهائي مثبت ڪردار ادا ڪيو آهي ۽ پاڪستان ??ي به اها ئي خواهش آهي ته سڄي دنيا ۾ امن قائم ٿئي. هن چيو ته ڪميونسٽ پارٽي آف چائنا پاران متعارف ڪرايل مختلف منصوبن ۽ نظرين تي عملدرآمد ۾ چيني صدر شي جن پنگ جو ڪردار انتهائي اهم اهي ۽ ا??ان کي يقين آهي ته گذريل 70 سالن کان ??اري پاڪ چين دوستي به ايندڙ وقت ۾ وڌيڪ مستحڪم ٿيندي. ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته دنيا ۾ ڪيترائي ملڪ انسانيت بدران ??ڳو پنهنجي مفادن ۽ پنهنجي مستقبل ۾ بهتري جا خواهشمند آهن، جڏهن ته گذريل 2 ڏهاڪن ۾ ڪجهه ملڪن ان ڳالهه جو ادراڪ به ڪيو آهي ته ڪيترن ئي عالمي مسئلن کي حل ڪرڻ جي لاءِ سڀني کي گڏجي ڪم ڪرڻ جي ضرورت آهي. هن چيو ته عالمي برادري کي پنهنجا اندروني مسئلا حل ڪرڻ کانسواءِ عالمي سوچ پيدا ڪرڻ جي ضرورت آهي. صدر چيو ته ان ??و هڪ مثال عالمي سطح تي ڪاربن ڊائي آڪسائيڊ جي مقدار ۾ مسلسل اضافو آهي، جنهن تي عالمي برادري پاران گهربل تعاون ۾ هيستائين تيزي ناهي اچي سگهي. هن چيو ته اهڙن مسئلن جي ڪري پاڪستان ??ديد ٻوڏ کان متاثر ٿيو جڏهن ته عالمي گرمي پرد ۾ اضافي جي حوالي ??ان پاڪستان ??و حصو تمام گهٽ آهي پر انک ي نقصان ??مام وڌيڪ ٿي رهيو آهي. صدر چيو ته چين عوام جي وڏي انگ کي غربت مان ڇوٽڪارو ڏيارڻ ۾ ڪاميابي حاصل ڪئي آهي، جنهن کانپوءِ دنيا جا ڪيترائي ملڪ چين جي نقش قدم تي هلندي ان معاملي ۾ اڳڀرائي جي لاءِ تيار آهن. هن چيو ته چين ۾ تعيلم ۽ صحت کي بنيادي اهميت ڏني وئي ۽ پاڪستان ??ه انهن ئي رخن تي هلڻ جو خواهشمند آهي. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته چين ??انگر ٻين ??لڪن کي به عوامي ڀلائي جي لاءِ مقامي پاليسيز ۽ قدمن کانسواءِ پنهنجي سوچ کي عالمي سطح تي وسعت ڏيڻ گهرجي. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته چين عالمي سطح تي امن قائم ڪرڻ جي لاءِ نمايان ڪوششون ڪيون آهن، چيني صدر شي جن پنگ موجب ماضي ۾ ديوار چين جي تعمير جو مقصد به ڪنهن ملڪ تي حملو نه پر رڳو پنهنجي سرزمين جي حفاظت ڪرڻ هو. چين ڪنهن ٻئي ملڪ تي قبضي ڪرڻ بدران ??دائين رڳو پنهنجي دفاع جي لاءِ قدم کنيا آهن. هن چيو ته دنيا جا ڪجهه ملڪ ڪنهن ٻئي ملڪ ??ان تعاون عام طور تي رڳو پنهنجي مفاد جي لاءِ ڪن ٿا، جڏهن ته چين بيلٽ اينڊ روڊ ۽ سي پيڪ جهڙا منصوبا متعارف ڪرايا جيڪي سمورين ڌرين جي لاءِ هڪ جهڙا فائدا رکندڙ آهن. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته اهڙي سوچ جي پٺيان ??مام وڏا نظريا ڪارفرما هوندا آهن، جن جو سهرو چين ڏانهن وڃي ٿو. صدر چيو ته وچ ايشيائي رياستون ۽ افغانستان ??ه واپار جي لاءِ سي پيڪ مان ڀرپور فائدو کڻڻ جا خواهشمند آهن، جن جي ڏس ۾ چين ??اران ??فغانستان ۾ امن قائم ڪرڻ جي لاءِ ڀرپور ڪوششون جاري آهن. افغانستان ۾ امن قائم ٿيڻ کانپوءِ چين ۽ پاڪستان ??ن جي نئين سر تعمير ۾ ڀرپور حصو وٺندو ۽ وچ ايشيائي رياستن جي لاءِ به سي پيڪ تائين ??هچ آ??ان ٿي ويندي. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي وڌيڪ چيو ته سي پيڪ تحت غربت جي شرح ۾ گهٽتائي تي به ڪم جاري آهي. هن چيو ته پاڪستان ڪوويڊ 19 جي وبا دوران چين کان ??مام گهڻو ڪجهه سکندي ان موذي بيماري جي خلاف پاڙيسري ملڪ ڀارت سميت ٻين ??لڪن جي ڀيٽ ۾ تمام گهڻيون ڪاميابيون حاصل ڪيون آهن. هن چيو ته چين جي تعاون جي ڪري پاڪستان ۾ ڪوويڊ ??ان فوتگين جي شرح به گهٽ رهي. صدر وڌيڪ چيو ته چين ??اران ??نعتي شعبي ۾ تعاون تحت پاڪستان ??ي خصوصي اقتصادي زونز ۾ سيڙپڪاري جاري آهي، جن جي شروعات گوادر کان ڪئي وئي آهي. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته ان ??ي صدارت دوران ٻنهي وزيراعظمن چين جي دوري جي موقعي تي سي پيڪ ۾ وڌيڪ سيڙپڪاري تي ڳالهه ٻولهه ڪئي، جن جا نتيجا ايندڙ وقت ۾ واضح ٿي ويندا. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته عالمي سطح تي ان نظريي کي سمجهڻ جي ضرورت آهي ته هي دنيا ا??ان جي آهي ۽ هن دنيا ۾ ڪيترائي وسيلا لامحدود آهن، عالمي برادري کي وڌيڪ پيداوار ۽ گهٽ استعمال جي رجحان ??ي غور ڪرڻ جي ضرورت آهي. هن وڌيڪ چيو ته پاڪستان ۾ معدني ٻارڻ بدران هاڻي قابل تجديد توانائي جي استعمال کي ترجيح ڏني پئي وڃي، جنهن تحت شمسي توانائي کانسواءِ هوا ۽ پاڻي ??ان بجلي پيدا ڪرڻ جي مختلف منصوبن جي تعمير جاري آهي، جڏهن ته عالمي سطح تي هاڻي ڊيم رڳو بجلي پيدا ڪرڻ جي لاءِ نه پر پاڻي ذخيرو ڪرڻ جي لاءِ پڻ تعمير ڪيا پيا وڃن. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته زراعت جي شعبي ۾ تعاون وقت جي اهم ضرورت آهي ته جيئن دنيا مان ??ک جو خاتمو ڪري سگهجي. هن چيو ته مختلف ملڪن پاران ??مودي زراعت، گهٽ پاڻي ??ان وڌيڪ پيداوار ۽ جيت مار دوائن جي عدم استعمال جي رجحان ۾ پڻ اڳڀرائي جاري آهي. صدر چيو ته ان ??عبي ۾ به چين عالمي سطح تي تمام وڏو ڪردار ادا ڪيو آهي. هن چيو ته گڏيل تعاون جي ڪري ايندڙ زماني ۾ ڪيتريون ئي شيون وڏي مقدار ۾ دستياب هونديون، جن ۾ بجلي خاص طور تي قابل ذڪر آهي، ڇو ته شمسي پينلز جي صنعت ۾ تيز رفتار ترقي ??ان بجلي جي قيمت ۾ نمايان گهٽتائي جي اميد آهي. صدر چيو ته زرعي شعبي ۾ ترقي ??ان غذائي جنسون به وڏي مقدار ۾ پيدا ڪري سگهجن ٿيون ۽ ان ??عبي ۾ به پاڪستان کي چين جو ڀرپور تعاون حاصل آهي. هن چيو ته چين ??اران پاڪستان ۾ انفارميشن ٽيڪنالاجي جي شعبي ۾ به تعاون فراهم ڪيو پيو وڃي، جنهن تحت پاڪستان ۾ دستياب افرادي قوت کي تربيت فراهم ڪرڻ کانپوءِ انهن کي آءِ ٽي جي شعبي ۾ ڀرپور موقعا فراهم ڪيا ويندا. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته 50 سال اڳ وانگر موجوده وقت ۾ هڪ ڀيرو ٻيهر قوميت جي رجحان ۾ اضافي ۽ عالمي تعاون ۾ گهٽتائي اچي رهي آهي، جيڪو دنيا جي لاءِ انتهائي خطرناڪ آهي. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته عالمي سطح تي اتحاد ۽ اتفاق پيدا ڪرڻ جي لاءِ جنگين جو خاتمو ضروري آهي. مختلف ملڪن جي وچ ۾ مسئلا ڳالهين جي ذريعي حل ڪرڻ جي ضرورت آهي. صدر چيو ته چين ڪشمير جي معاملي تي سدائين ??اڪستان ??ي حمايت ڪئي آهي، جتي ظلم ۽ پريشاني جي ڪري ترقي جو سفر رڪجي چڪو آهي. هن چيو ته ڀارتي غيرقانوني والاريل ڄمون ۽ ڪشمير جي عوام پريشان ??هي، ڇو ته اتي تعليم بدران ??لم ۽ ڏاڍ جو سلسلو جاري آهي. صدر چيو ته تڪرارن جو خاتمو عالمي برادري جي ذميواري آهي، ڇو ته مسئلا حل ٿيندا ته غربت جو خاتمو ممڪن ٿيندو ۽ ڌرتيءَ تي رهندڙ انسانن کي بنيادي حقن ??ان زندگي گذارڻ جو موقعو ملندو. هن چيو ته عالمي برادري ڪيترائي مسئلا گڏجي به حل ڪيا آهن جن ۾ اوزون جي تهه خاص طور تي قابل ذڪر آهي. ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته ون بيلٽ ون روڊ جو منصوبو ڪنهن هڪ ملڪ جي لاءِ نه آهي پر اهو عالمي سطح تي گڏيل فائدن جي لاءِ متعارف ڪرايو ويو آهي. هن چيو ته بي آر ٽي جي قدم کي مشرق بعيد کان وچ ايشيا ۽ آفريقا تائين ??سعت ڏني پئي وڃي جڏهن ته پاڪستان ??ي پاڙيسري ملڪن کي به سي پيڪ ۾ شرڪت جي دعوت ڏني وئي آهي. هن چيو ته 10 سال اڳ متعارف ڪرايل بيلٽ اينڊ روڊ انيشي ايٽو جي علمبردار منصوبي پاڪ چين اقتصادي لنگهه جوم قصد خطي ۾ تعاون جي رجحان کي فروغ ڏيڻ آهي ۽ ان مقصد جي لاءِ سمورن ملڪن پاران ??يڙپڪاري ٻطرفا فائدا رکندڙ هوندي. صدر چيو ته پاڪستان ??ي آبادي 22 ڪروڙ کان وڌيڪ آهي، جيڪا خطي ۽ دنيا جي ترقي ۾ حصو وجهڻ جي خواهشمند آهي. هن چيو ته چين ??ڪ اعتماد جوڳو دوست آهي ۽ پاڪ چين دوستي جو مثال دنيا ۾ ٻيو ڪٿي به نظر نه ٿو اچي. صدر ڊاڪٽر عارف ع??وي چيو ته ٻنهي ملڪن جي اها دوستي رڳو حڪومتن جي وچ ۾ نه پر ان ??ون پاڙون عوام جي دلين ۾ آهن ۽ اهو تعلق خطي ۾ امن قائم ڪرڻ جي لاءِ وڏو اهم ڪردار ادا ڪري رهيو آهي.